रोटरीच्या कार्यक्रमांचा आनंद.

 कुठलाही कार्यक्रम यशस्वी होण्यासाठी चांगल्या टीमची गरज असते. फक्त चांगली टीमच नव्हे तर नेतृत्व कोण करतं, हेही महत्त्वाचं. नेतृत्व करणाऱ्या व्यक्तीनं सर्वांचा विश्वास जिंकलेला असतो. बाकीच्या सदस्यांकडून व्यवस्थित कामं करून घ्यायची काळजी ती व्यक्ती घेत असते. मी रोटरी क्लब जॉईन करून काही दिवस झाले होते. १९९७-९८ साठी डॉ. लीना लोकरस या क्लबच्या अध्यक्षा झाल्या होत्या. लीना मॅडम यांनी एखादं काम सुचवलं की आम्ही सर्व तयारीला लागत होतो.

डॉ. लोकरस एक वेगळं व्यक्तिमत्त्व. स्वतःचा डॉक्टरी पेशा, वैयक्तिक कामं संभाळून क्लबसाठी त्या वेळ द्यायच्या. क्लबमधल्या सर्वांशी गोड बोलून कामं करून घ्यायच्या. मी क्लब जॉईन केल्यावर वृक्षारोपणाचा पहिला कार्यक्रम होता. हा माझा आवडता कार्यक्रम. रोपटी कोणी आणायची ?  कुठली निवडायची ? ती कुठे लावायची?पुढे त्याची जबाबदारी ? अशा विविध मुद्द्यांची सर्वाना सविस्तर माहिती दिली. जुलै महिन्याच्या अखेरीस एका रविवारी आम्ही काहीजण भेटलो. आमच्यातल्या एका सदस्यानं निरनिराळ्या प्रकारच्या झाडांची रोपटी आणली होती. तेव्हा पाऊस पडत होता. त्याच पावसात ठरावीक अंतरावर जमिनीत रीतसर खड्डा खणून आणलेली रोपटी ठिकठिकाणी लावण्यात आली. ही मजा वेगळीच होती. वृक्षारोपण कार्यक्रम उत्तमरीत्या पार पडला.

ऑगस्ट महिन्यात एका रविवारी आमच्या क्लबतर्फे डोंबिवलीत आंबेडकर सभागृहात रक्तदान शिबिर आयोजित करण्याचं ठरवलं. शिबिराची जवाबदारी साई ब्लड बँकेला देण्यात आली. सर्वाना रविवारी वेळ मिळत असल्यानं क्लबचे जास्त करून सर्व कार्यक्रम रविवारी घेण्यात येत असत. मी पेंढारकर कॉलेजमध्ये असताना रक्तदान शिबिरात  बारावीपासून शेवटच्या वर्षापर्यंत न चुकता रक्तदान केलं होतं. रक्तदान झाल्यनंतर दूध आणि बिस्किटं घ्यायला मी फारसा थांबत नसे. रक्तदान केल्यावर आयोजक कार्ड द्यायचे. कोणाला कधी रक्त द्यायचं असेल तर ते कार्ड दाखवून रक्त घेता यायचं. पण त्याचा कधी वापर केला नव्हता.

आमच्या क्लबमध्ये जास्त करून सर्व तरुण होते. रक्तदान शिबिराच्या दिवशी काही सदस्यांनी आपल्या मित्रांनाही बरोबर आणलं होतं. त्यामुळे रक्तदात्यांची संख्या वाढली. रविवार असल्यानं लायब्ररीत जास्त गर्दी असायची. त्यामुळे मी आधीच रक्तदान केलं. नाश्त्याला गरम गरम उपमा होता. बाकीच्या सदस्यांनी आग्रह केल्यानं सर्वांशी गप्पा मारत उपमा खाल्ला आणि गरम गरम कॉफी पिऊन  लायब्ररीकडे रवाना झालो.

डिसेंबरचा महिना होता. रोटरी इंटरनॅशनलचा मोठा कार्यक्रम  एका रविवारी बांद्रा रेक्लमेशनला आयोजित करण्यात आला होता. मला त्या कार्यक्रमाला जायची संधी मिळाली. तिथं खूप मोठं थिएटर होतं. सकाळीच आम्ही पोहोचलो. जास्त करून सर्वांनी काळ्या रंगाचे ब्लेझर घातले होते. तळमजल्यावर विविध प्रकारचा चविष्ट नाश्ता तयार होता. ११ वाजता कार्यक्रमाला सुरुवात झाली. सुरुवातीची काही भाषणं सफाईदार इंग्रजीत असल्यानं मला फार कळत नव्हतं. मधल्या तासाभराच्या जेवणाच्या काळात डॉ. उल्हास कोल्हटकर यांच्याशी माझी ओळख झाली. रोटरी इंटरनॅशनलमध्ये तेही सक्रिय होते.जेवणं उरकून कार्यक्रमाला सुरुवात झाली. शेवटचा अर्धा तास लेझर शो होता. त्या शोमधून रोटरीची माहिती, रोटरी क्लबनं केलेली कामं दाखवण्यातआली. शो बघण्यासारखा होता. थिएटर वातानुकूलित असल्यामुळे 'साऊंड इफेक्ट' उत्तम होता.असा कार्यक्रम मी पहिल्यांदाच पाहत होतो.

भारत सरकारनं पोलिओ निर्मूलन अभियान भारतभर राबवलं होतं. यासाठी रोटरी क्लब निवडण्यात आला होता आणि आमच्या क्लबनंही त्यासाठी पुढाकार घेतला होता. मॉडेल कॉलेजात माझी नेमणूक झाली होती. रविवारी सकाळी नऊपासून दुपारी एकपर्यंत मी हजर होतो. पालक मोठ्या संख्येनं आपल्या बाळाला घेऊन येत होते. पहिल्यांदाच एवढा मोठा उपक्रम भरविण्यात आल्यामुळे पालकांमध्येही खूप उत्साह होता. मुलांना पोलिओ डोस पाजण्याचा हाही कार्यक्रम यशस्वी ठरला.

आम्हा सर्वांना योग्य मार्गदर्शन करणारे राणे सर होते. राणे हे सर्वात ज्येष्ठ आणि रोटरी क्लबची इत्यंभूत माहिती असणारी व्यक्ती. डॉ. लोकरस या अध्यक्षा असूनही राणे सरांकडून सल्ले घेत असत. 

जानेवारी महिन्यात 'वसुंधरा' हा एक मोठा कार्यक्रम डॉ. लोकरस यांच्या अध्यक्षतेखाली आयोजित करण्याचा विचार सुरू होता. प्रमुख पाहुणे म्हणून मनेका गांधी आणि त्यांच्याबरोबर एम.सी. मेहता (मॕगसेसे पुरस्कार विजेते) यांना बोलावण्याचं ठरलं. कार्यक्रमासाठी पूजा-मधूबन टॉकीज निवडण्यात आली. या कार्यक्रमात माझं योगदान जास्त नव्हतं. बाकीच्या सर्व क्लबच्या सदस्यांनी पुष्कळ मेहनत घेतली होती. तारीख ठरवणं, प्रमुख पाहुणे यांच्याशी संपर्क, निवडक लोकांना आमंत्रण-अशी बरीचशी  कामं सर्वांनी वाटून घेतली.  आम्ही रात्री उशिरापर्यंत पूजा मधुबन टॉकीजचं स्टेज सजवत होतो.

रविवारी वेळेवर कार्यक्रम सुरु झाला. श्रीमती मनेका गांधी वेळेवर आल्या. आमंत्रित मान्यवरांचं स्वागत करण्याचं काम माझ्याकडे होतं. या गडबडीत गांधी यांचं पूर्ण भाषण मला ऐकायला मिळालं नाही. श्रीमती मनेका गांधी यांना पुष्पगुच्छ देण्यात आला. भाषणात त्या म्हणाल्या, 'मला पुष्पगुच्छ देण्याऐवजी तुम्ही एखादं रोपटं दिलं असतं तर अजून जास्त आनंद झाला असता'. तेवढं सुरुवातीचं भाषण मी ऐकलं. नंतर गर्दी वाढल्यामुळे बाहेरच उभा राहिलो. आतमध्ये सर्व जागा भरल्या होत्या. नंतर आलेले लोक पायऱ्यांवर उभे होते. मनेका गांधी भाषण ऐकण्यासाठी लोकांमध्ये खूप उत्साह दिसून येत होता. एकंदरीत एक मोठा कार्यक्रम आमच्या क्लबनं डोंबिवलीत पार पडला. या कार्यक्रमात सक्रिय काम केल्यामुळे मला क्लबकडून 'Sergeant At Arms' ही ट्रॉफी देण्यात आली होती !